Το δάσος – Κριτική

Η ανακάλυψη του “Νέου Κόσμου” από τους Ευρωπαίους, άνοιξε την πόρτα της υπερεκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου της Αμερικής, της εξόντωσης του τρόπου ζωής των ιθαγενών πληθυσμών και τον σταδιακό εκφυλισμό της σχέσης ανθρώπου και περιβάλλοντος. Η Σοφία Μαραθάκη εμπνέεται από το μυθιστόρημα “Άνθρωποι του δάσους” της Annie Proulx και συγκροτεί μια παράσταση που έχει σαν αφορμή την μυθοπλασία και φλερτάρει με την τεχνική του θεάτρου-ντοκουμέντου. 

Η Σοφία Μαραθάκη και όλοι οι συντελεστές της παράστασης συμβάλλουν σε ένα άκρως εντυπωσιακό και καλοδουλεμένο αποτέλεσμα. Οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη  αναδεικνύουν περίφημα τα σκηνικά του Κωνσταντίνου Ζαμάνη. Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι έντιμες και εύρρυθμες, ενώ η επιμέλεια κίνησης της Βρισηίδα Σολώμου κάνει χρήση όλων των επιπέδων του σκηνικού χώρου. Η θεατρική διασκευή ορίζεται σε δύο μέρη: ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον και ένα παρελθόν με την παρεμβολή προβολής μαρτυριών επιστημόνων και ερευνητών για το δάσος. Κι ενώ φαινομενικά θα έπρεπε να είναι μια συγκλονιστική παράσταση, που θα μπορούσε να μιλήσει στην ψυχή και το μυαλό του θεατή, οι περισσότεροι θεατές βγαίνοντας από τον χώρο της Πειραιώς 260 αναρωτιόμασταν για το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Ντουκ και Σελ, ποιος ήταν ποιος και ποιανού; Αυτό σημαίνει ένα πράγμα κατά την υποφαινόμενη: δραματουργική “άπνοια”.

Η δραματουργία ορίζει και αναδεικνύει τόσο το κείμενο όσο και την διασύνδεση του έργου με το κοινό στο οποίο απευθύνεται, το φέρνει στην χρονική συγκυρία, δημιουργεί την βάση της επικοινωνίας. Όταν αυτή απουσιάζει μπορεί να έχουμε μια εξαιρετική παράσταση – όπως και ήταν “Το δάσος” της Μαραθάκη – που  δυστυχώς μιλάει μια άλαλη γλώσσα. Φυσικά και είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ιστορία του δάσους και της συμβιωτικής σχέσης των ιθαγενών της Αμερικής, αλλά πλατείαζε τρομακτικά, καθώς αναλυόταν στην ιστορία Ευρωπαίων και Ιθαγενών ως προς την εκμετάλλευση της ξυλείας με μια περιγραφική διάθεση χωρίς στέρεο δραματικό σκελετό. Αν μη τι άλλο το πρώτο μέρος της παράστασης είναι πολύ πιο άρτιο ως προς αυτή την κατεύθυνση: βλέπουμε χαρακτήρες, επιλογές, δράση, αντίδραση και εξέλιξη αναφορικά με το δάσος. Παρακολουθούμε ένα μήνυμα που συνάδει με τις συνεντεύξεις των επιστημόνων. Κι ίσως εκεί θα μπορούσε να ολοκληρώνεται αντί να παραδέρνεται στο γενεαλογικό δέντρο και την σκιαγράφηση των προσωπικοτήτων αυτών των προσώπων. 

Επίσης, η εν λόγω παράσταση ορμάται από την τεχνική του θεάτρου-ντοκουμέντο, όμως αποτυγχάνει να ενσωματώσει την τεχνική στην δραματουργία. Η στείρα προβολή μαρτυριών από δασολόγους, βιολόγους και άλλους επιστήμονες,  όσο ενδιαφέρουσα και συναρπαστική μπορεί να είναι σε κάποια σημεία, πουθενά δεν μετουσιώνεται σε θέατρο. Φρονώ ότι υπάρχουν όλα τα στοιχεία εκείνα που θα δημιουργούσαν έναν πραγματικά συναρπαστικό δραματουργικό καμβά, αλλά δεν τα εκμεταλλεύτηκε κανείς παρά τις προθέσεις, την εμπειρία και την διάθεση. Προσωπικά είδα μια πολύ καλή παράσταση, που απέτυχε να με διακινήσει, κι ίσως περιοδικά με κούρασε. 

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Σοφία Μαραθάκη, Θεατρική διασκευή: Ελενα Τριανταφυλλοπούλου, Θέατρο ντοκουμέντο: Ιωάννα Βαλσαμίδου, Σύνθεση κειμένου παράστασης: Σοφία Μαραθάκη, Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Ιωάννα Bαλσαμίδου, Σκηνικά – Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης, Μουσική σύνθεση - Ηχητικά τοπία: Βασίλης Τζαβάρας, Κίνηση: Βρισηίδα Σολωμού, Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης, Βοηθός σκηνοθέτιδας: Γιώργος Λόξας, Hχητικός σχεδιασμός – Ηχοληψία: Γιάννης Παξεβάνης, Σχεδιασμός βίντεο: Ερατώ Τζαβάρα, Ειδικός σύμβουλος (Βιολόγος): Andrea Bonetti 

Εκτέλεση παραγωγής: POLYPLANITY Productions / Γιολάντα Μαρκοπούλου - Βίκυ Στρατάκη, Βοηθός παραγωγής: Νίκος Χαραλαμπίδης

Παίζουν:Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Ελεάνα Καυκαλά, Νέστωρ Κοψιδάς, Δημήτρης Πασσάς, Γιώργος Σύρμας

Μουσικοί επί σκηνής:Βασίλης Τζαβάρας, Μιχάλης Καταχανάς

Στα βίντεο της παράστασης εμφανίζονται: Ηλίας Αγγελόπουλος (Εκδότης του Περιοδικού για το Ξύλο ΕΠΙΠΛΕΟΝ), Ιωάννα Θεοδοσίου (Συνεργάτης Πολιτικής The Green Tank), Γιώργος Καζαντζόπουλος (Σύμβουλος Βιώσιμης Ανάπτυξης), Αντώνης Σταγκογιάννης (Οικοξεναγός & Φύλακας Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου), Καλλιόπη Στάρα (Ερευνήτρια Πολιτισμικής Οικολογίας), Andrea Bonetti (Βιολόγος & Φωτογράφος Φύσης), Jane Lind (Καλλιτέχνιδα & Aκτιβίστρια για τη διατήρηση του πολιτισμού των αυτόχθονων φυλών της Β. Αμερικής)