Οι Απόγονοι - Κριτική

“... Όλα, λοιπόν, γι’ αυτή την ερήμωση; Γι’ αυτή την ελάχιστη

επιτρεπτή μας διάρκεια; Ποιά σημασία, λοιπόν, η επιτυχία, η αποτυχία;

Στο κομοδίνο της μητέρας βρήκα ξέθωρες πια, κιτρινισμένες

τις παιδικές φωτογραφίες μας. Πόσο θλιμμένα, πόσο ανέτοιμα

τα πρόσωπά μας, τα χέρια μας, σαν σφραγισμένα κιόλας απ’ τη μοίρα. [..]”*

“Οι Απόγονοι”, είναι μια devised μουσική παράσταση που συνέθεσαν δραματουργικά η Ηρώ Μπέζου και ο Χρήστος Θάνου. Η εισαγωγή του έργου είναι ένα μακροσκελές προσκλητήριο των απογόνων του Τάνταλου, μια ρυθμική απαγγελία των μελών του οίκου των Ατρειδών, κι ύστερα η Ηλέκτρα επικαλείται - προσεύχεται στο “φως”, ο Ορέστης του Γιάννη Ρίτσου στέκεται πίσω από την κλειστή πόρτα και “[..]Άκου την, — η φωνή της τη σκεπάζει σα βαθύβουος θόλος κι είναι ή ίδια κρεμασμένη μέσα στη φωνή της [..]”, οι απόγονοι δεν έχουν απόδραση από την μοίρα που τους επεφύλαξαν οι πρόγονοι τους και τα απότοκα των πεπραγμένων. Περί τα δύο τρίτα, ήδη προχωρημένης της παράστασης, ένα νέο προσκλητήριο ονομάτων απογόνων λαμβάνει χώρα, ένα γενεαλογικό δέντρο που ξεκινά δύο αιώνες πριν και απλώνει κλαδιά στην Ρωσία, την Οθωμανική Αυτοκρατορία, βρέχει τις ρίζες του στην Μεσόγειο και θροΐζει νέα φύλλα στην καρδιά της Αθήνας του σήμερα. 

Η επί σκηνής τέλεση βρίθει υπέροχων κάδρων, με μια σαφή αναφορά στο μαρτύριο του Τάνταλου, κάθε φορά που σέρνουν το βαρύ σεντούκι, και μια καταπληκτική κορύφωση όταν ο Χρήστος Θάνου φορά ενδύματα και κοσμήματα, και μισό-ξαπλώνει πάνω σ’ αυτό σκεπασμένος, μια κουλουριασμένη “Κοιμωμένη”. Η σκηνή του οικογενειακού τραπεζιού με το ιδιαίτερο παιχνίδι αναστροφής όπου ο διάλογος επαναλαμβάνεται μέχρις ότου να παρασταθεί πλήρης λόγου και πράξεων, είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Δραματουργικά, παρά τις εξαιρετικές ερμηνείες από την Ηρώ Μπέζου και τον Χρήστο Θάνου, τολμώ να πω ότι το κομμάτι που αναφέρεται στον Ορέστη και την Ηλέκτρα είναι λιγότερο ενδιαφέρον από το τέλος του έργου που φαίνεται να αφορά άμεσα την Ηρώ και τον Θάνο. Προσωπικά θα προτιμούσα μια διαφοροποίηση του κέντρου βάρους από τους Ατρείδες στους νεώτερους Απογόνους, στους οποίους η τραγική αναφορά των αρχαίων Απογόνων δεν βρίσκει αναλογία, ευτυχώς θα έλεγα γιατί κανείς δεν θα θελε να βαραίνει δύο νέους ανθρώπους η κληρονομιά μιας εκδίκησης αίματος. Ως εκ τούτου, και παρά την ομορφιά των πρωτότυπων κειμένων και τον πλούτο των αποσπασμάτων, δεν αντιλαμβάνομαι πως κλειδώνουν οι Απόγονοι της Αρχαιότητας με τους Συγχρόνους. 

Δομικό στοιχείο της παράστασης είναι η μουσική, και οι μουσικοί επί σκηνής: Παναγιώτης Γκίκας και Τεό Φοινίδης. Οι σκηνές με τα μικρόφωνα, οι μακροσκελείς κατάλογοι των ονομάτων που σχεδόν τραγουδούνται, ή απαγγέλλονται λυρικά είναι πανέμορφες, πλην όμως καθιστούν την παράσταση δραματικά στατική, την στιγμή που αμφότεροι οι ερμηνευτές έχουν τόση άνεση στην κινησιολογία τους. Τα ηχοτοπία, τα μουσικά leitmotiv και ο ρυθμός που κλιμακώνεται έρχεται σε πλήρη ρήξη με την σταθερότητα των σωμάτων, ενδεχομένως πρόκειται για μια αναφορά στην αναλλοίωτη επανάληψη της φθοράς της ύπαρξης, ένα οπτικοακουστικό παράδοξο. “ [..] Αποτραβήχτηκα εδώ πέρα. Είναι ήσυχα. Μήτε ο απόηχος δε φτάνει απ’ τις γεννήσεις, τους γάμους, τους θανάτους. Κουράστηκα. Τα ίδια και τα ίδια — άλλοι ανεβαίνουν, άλλοι κατεβαίνουν — ίδιοι οι πρώτοι κι οι δεύτεροι κι οι τρίτοι, [..]”, μονολογεί η Χρυσόθεμις του Ρίτσου, κι έτσι επεξεργάζομαι αυτό το αντίδωρο της στατικότητας απέναντι στην μουσική που ικετεύει να καλπάσεις. 

Εν κατακλείδι, η παράσταση της Ηρώ Μπέζου και του Χρήστου Θάνου ορμάται από μια σύγχρονη συγκυρία, αλλά βουτά στο βάθος της τραγικής ποίησης μεταχειριζόμενη κείμενα των αρχαίων αλλά και συγχρόνων όπως ο Γιάννης Ρίτσος και τα ποιήματα της Τέταρτης Διάστασης, δημιουργώντας μικρά αισθητικά κομψοτεχνήματα.Η Ηρώ Μπέζου είναι μια εκπληκτική Ηλέκτρα, υπάρχουν φωτογραφικά στιγμιότυπα που ταξιδεύουν τον θεατή, ο Χρήστος Θάνου είναι ένας κινηματογραφικός χαρακτήρας καθώς στέκεται πίσω από την γυάλινη πόρτα, οι δύο μουσικοί ερμηνεύουν παράλληλα με τους ηθοποιούς και αποτελούν ζωντανό τμήμα της παράστασης, κι αν ένας θεατής - η υποφαινόμενη - δεν διακρίνει την συνέχεια στην δραματουργική ροή, αυτό δεν αναιρεί την πρόθεση της παράστασης.

* Η επιστροφή της Ιφιγένειας, Γιάννης Ρίτσος, Ποιήματα ΣΤ΄: Τέταρτη διάσταση (1956–1972),25η έκδ. Κέδρος

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Δραματουργική Σύνθεση: Ηρώ Μπέζου – Χρήστος Θάνος, Σκηνοθεσία - Μουσική: Χρήστος Θάνος, Σκηνικά - Κοστούμια: Μαρία Καραθάνου, Σχεδιασμός φωτισμών: Κώστας Μπεθάνης, Οργάνωση Παραγωγής: Λητώ Τριανταφυλλίδου, Φωτογραφίες-teaser: Πάτροκλος Σκαφίδας, Γραφιστικά: REBECCA D3SIGN, Συμπαραγωγή: «Εμείς», ΠΛΥΦΑ

Ηθοποιοί: Ηρώ Μπέζου, Χρήστος Θάνος

Μουσικοί επί σκηνής: Παναγιώτης Γκίκας, Τεό Φοινίδης

ΠΛΥΦΑ Κορυτσάς 39, Βοτανικός 104 47, Αθήνα, 6938690612 // info@plyfa.space

Ημερομηνίες και ώρες παραστάσεων:

Από τις 11/1 μέχρι τις 3/3 κάθε Πέμπτη με Σάββατο στις 21:00 και Κυριακές στις 20:00

Εισιτήρια: 15 €, 10€  (65+,Φοιτητικό, Ανέργων, ΑΜΕΑ, Πολυτέκνων)

Προπώληση: ticketservices.gr

Teaser