JINX - Κριτική

“Μάνα μου, κι ας τη δώσομε την Αρετή στα ξένα, στα ξένα κει που περπατώ, στα ξένα που πηγαίνω,

αν πάμ' εμείς στην ξενιτιά, ξένοι να μην περνούμε.” *

Η παραλογή του “Νεκρού Αδελφού”, εκτός της Ελλάδας συναντάται σε όλα τα Βαλκάνια (Σερβία - Βοσνία - Μαυροβούνιο “Η κόρη και τα αδέλφια της”, Β. Μακεδονία ”Η επιστροφή του νεκρού αδελφού”, Αλβανία “Κωνσταντής και Δοκίνα”, Ρουμανία “Της Βόικα”, Βουλγαρία “Λαζάρ και Πετκάνα”), τα ονόματα των πρωταγωνιστών άλλοτε διαφέρουν άλλοτε ταυτίζονται, η ξένη χώρα, είναι η Βαβυλώνα, ή ένα χωριό πέρα από τρία βουνά ή και η Κωνσταντινούπολη. Ένα όμως στοιχείο παραμένει σταθερό, ο όρκος που είναι ευχή και κατάρα, ο νεκρός αδελφός που επιστρέφει και η ένωση της μάνας και της κόρης στο θάνατο. “Πρόσφατες ερμηνείες υπογράμμισαν ότι η αφετηρία της καταστροφής ολόκληρης της οικογένειας είναι η κατάρα της μητέρας, η οποία προσπαθεί να να αποτρέψει τη δημιουργία μιας νέας οικογένειας [..] αυτή η ενέργεια ενάντια στους νόμους της ζωής και της κοινότητας ενεργοποιεί μια ολόκληρη αλυσίδα καταστροφικών γεγονότων [..]” (Walter Puchner, Three Greek Folk Ballads in their Balkan Context, 2016)

Οι Ginger Creepers Theater Band μελετούν τον μύθο “του νεκρού αδελφού”, τον μετουσιώνουν σε ήχο και εικόνα, σε μια εναλλακτική θεατρική συναυλία. Στο Ρομάντσο, έχει στηθεί η κονσόλα, οι υπολογιστές, τα μικρόφωνα, και πίσω τους προβάλλονται εικαστικές αποτυπώσεις της παράστασης που παρακολουθούμε. Ακούς, βλέπεις, αισθάνεσαι την δόνηση της ηχητικής εντροπίας, καθώς ο μύθος του νεκρού αδελφού είναι πρωτίστως μια προφορική παράδοση αιώνων που ειδικά στην ελληνική εκδοχή προκαταλαμβάνει τον ακροατή για τον Θάνατο που ενυπάρχει. Ο ήχος της φωνής του Χρήστου Καπενή αναμειγνύεται με τα ηχοτοπία και την μουσική των: Βύρων Κατρίτσης, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Ξενοφών Λουκιανός (Φωνικός), Θεοφάνης Ευσταθιάδης (Κώδικας) όσο τα μάτια σου πλήττονται από ασπρόμαυρες εικόνες, που γίνονται πορφυρές σαν το αίμα μιας φιγούρας που θυμίζει έναν αποστεωμένο Χάροντα, ή μια τρομακτικά γερασμένη γυναίκα. 

Η εναλλακτική θεατρική συναυλία “JINX“ είναι μια σύγχρονη προσέγγιση στο διαβαλκανικό μύθο του Νεκρού Αδελφού, που εστιάζει πολύ στο χαρακτήρα του “Κωσταντή”, πιθανώς διότι η ραδιοφωνική φωνή του Χρήστου Καπενή που ερμηνεύει το κείμενο, παρά τις διακριτές αποχρώσεις μεταξύ των χαρακτήρων, είναι μια αντρική φωνή, και προσωπικά μου άφησε την εντύπωση ότι όλη η αφήγηση είναι από την πλευρά του Κωσταντή, ότι αυτός είναι ο αφηγητής της ιστορίας. Κυρίως δε, η επανάληψη της φράσης “έφτασα Μάνα” υποδηλώνει την εκπλήρωση του όρκου του Κωνσταντή κι όχι την επιστροφή της Αρετής. Ταυτόχρονα η ηλεκτρονική προσέγγιση ως προς την μουσική, διακινεί μια σωματική αντίδραση εκ μέρους του θεατή (παρά την φρίκη ενός ζωντανού μαζί με πεθαμένο που προλογίζει άλλους δύο νεκρούς, τα σώματα πολλών θεατών ανταποκρίνονταν στο ρυθμικό ηχοτοπίο - συγκρατημένα μεν, αλλά κινούνταν). 

Η θεατρική συναυλία “JINX“ μου έφερε στο νου την πρώτη παράσταση της Ginger Creepers Theater Band, “Ο ήχος που έχει το χώμα στο μικροσκόπιο” τότε έψαχναν τον απόλυτο ήχο, και στην προσπάθεια αυτή έφτασαν στην ακρότητα στέρησης της ακοής. Τώρα ο ήχος γίνεται η αρχή και το τέλος, είναι το τέλος της αρχής, η ομογενοποίηση της ανθρώπινης φωνής με την ανθρωπολαλιά, του ηλεκτρονικού ηχοτοπίου με τον χτύπο της καρδιάς που σταματά αλλά ο ρυθμός της συνεχίζει. 

*Του Νεκρού αδελφού, Ελληνική Παραλογή

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σύλληψη - διασκευή - εικαστική/ηχητική επιμέλεια - βίντεο - σκηνοθεσία - εκτέλεση: Ginger Creepers Theater Band (Χρήστος Καπενής - Γρηγόρης Χατζάκης)

Πρωτότυπη μουσική - ηχητικός σχεδιασμός: Βύρων Κατρίτσης

Επιπλέον μουσική: Λουδοβίκος Των Ανωγείων, Ξενοφών Λουκιανός (Φωνικός), Θεοφάνης Ευσταθιάδης (Κώδικας)

Σύμβουλος ήχου - επιπλέον ηχητικός σχεδιασμός: Θεοφάνης Ευσταθιάδης

Επιμέλεια κίνησης: Χλόη Αλιγιάννη

Κοστούμια: Λίλα Νόβα

Βοηθός Σκηνοθέτη: Κική Μπαρμπαβασίλογλου

Γραφιστική Επιμέλεια: Michelangelo Bevilacqua

Διάρκεια: 60’

Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Αθήνα

Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου

Ώρα Έναρξης: 21.00

Είσοδος: 10€ more.com | 12€ στο ταμείο