Οιδίπους Τύραννος - Κριτική

“ [..] Πολύ συχνά στο χείλος μιας καταστροφής διαπιστώνουμε ότι το κακό που πολεμάμε είμαστε οι ίδιοι. Το πρόσωπο του Οιδίποδα είναι η ίδια η ανθρωπότητα στον καθρέφτη. Έχοντας βρει τον υπαίτιο, βρίσκεται στο σημείο να πρέπει επιτακτικά να κάνει μια επιλογή έστω την τελευταία στιγμή, έστω έχοντας ήδη κάνει το μεγαλύτερο σφάλμα. “, από το σημείωμα του Σίμου Κακάλα

Η ορχήστρα της Επιδαύρου έχει καλυφθεί από μια ξύλινη χαμηλή εξέδρα σε σχήμα Π, στο κέντρο της δεσπόζει η θυμέλη, εκεί συγκεντρώνεται ο Χορός των Γερόντων της Θήβας, να ικετεύσει αυτόν που τους έσωσε από την Σφίγγα, να τους βοηθήσει και τώρα που ο λιμός έχει πέσει στην πόλη του Κάδμου. Μέσα από το σχήμα του Χορού, ντυμένοι αστικά, με κοστούμια σκούρα, και φορώντας τις μάσκες της Μάρθα Φωκά, που καλύπτουν πλήρως και μεγενθύνουν το κεφάλι τους, αναδύονται οι πρωταγωνιστές της ιστορίας του Οιδίποδα. Ο Χορός είναι το κεντρικό σημείο αναφοράς, και οι μάσκες σαν πέτρινα ομοιώματα κεφαλών, με αδρά χαρακτηριστικά, μια εικαστική σύζευξη των γραμμών της ζωγραφικής και αγιογραφίας του Φώτη Κόντογλου αλλά και των σχεδιασμάτων  του Εντβαρντ Μουνκ, μεταλαμπαδεύουν εικαστικά την σκηνοθετική προσέγγιση του Σίμου Κακάλα. “Σ’ αυτή την παράσταση, ιδωμένη ως τελετουργικό εξαγνισμού, μια ομάδα με μάσκες γερόντων αποτελεί τον χορό συστρέφεται, θρηνεί και αγωνιά. Μέσα από αυτόν τον χορό αποκαλύπτονται τα τραγικά πρόσωπα Οιδίποδας, Ιοκάστη, Τειρεσίας και Κρέοντας.”

Ο μουσικός επί σκηνής, Φώτης Σιώτας, ο οποίος έχει συνθέσει και τη μουσική της παράστασης, αποτελεί μέρος της δραματικής αναπαράστασης, καθώς η μουσική και ο λόγος, σε μια καταπληκτική μετάφραση από τον Γιώργο Μπλάνα και την εξαιρετική δραματουργική επεξεργασία της Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, συναντιούνται μέσω των ερμηνευτών σε μια τέλεια ισορροπία. Οι Γιώργος Αμούτζας (Αγγελιοφόρος), Πανάγος Ιωακείμ (Υπηρέτης) και Χρήστος Μαλάκης (Τειρεσίας) έχουν εξαιρετικά γειωμένες ερμηνείες που δημιουργούν μια δραματική αντίστιξη στην αλαζονική αυτοπεποίθηση του Οιδίποδα του Γιάννη Στάνκογλου, ακονίζοντας την ειρωνεία των λεγομένων του. Η Μαριλίτα Λαμπροπούλου, παρουσιάζει μια πολύ καλή Ιοκάστη, όμως η ερμηνεία της αποφαίνεται μειωμένη από την κλίμακα του αρχαίου θεάτρου. 

Σε αυτή την παράσταση του “Οιδίποδα Τύραννου”, με την σκηνοθετική ματιά του Σίμου Κακάλα, ο οποίος επίσης ερμηνεύει τον Εξάγγελο, πρωτοστατεί το κείμενο, η αριστοτεχνική μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα. Ειδικά στην ερμηνεία του Εξάγγελου, παρακολουθούμε την διάθεση του σκηνοθέτη να παραθέσει τα δεινά με τον λόγο, όχι το συναίσθημα, καθώς τα λόγια ήδη σαρώνουν συναισθηματικά τον θεατή όσο η χροιά της φωνής παραμένη σταθερά ήρεμη. Ο ιστος της τραγικής ειρωνείας που περίτεχνα ύφανε ο Σοφοκλής, παίρνει το προβάδισμα με την μετάφραση του Μπλάνα, κι ο ρυθμός που επιβάλλει ο σκηνοθέτης αλλά και η κίνηση (Σοφία Πάσχου) και η μουσική, δημιουργούν μια έξαψη αναμονής για το αναπόφευκτο και στην περίπτωση του Οιδίποδα, μοιραίο. 

Ο “Οιδίπους Τύραννος”, είναι μια τραγωδία που αγαπάμε να παρακολουθούμε και οι άνθρωποι των Τεχνών αγαπούν να μελετούν, σκηνοθετούν, χορογραφούν, ερμηνεύουν. Κάθε “Οιδίπους Τύραννος” είναι και μια άλλη όψη του μύθου, όπως τον μεταγραφει ο κάθε καλλιτέχνης μέσω του οράματος του. Ο “Οιδίπους Τύραννος” σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα, σκηνοθεσία του Σίμου Κακάλα και μουσική Φώτη Σιώτα, είναι μια πολύ καλή παράσταση, που αξίζει να δείτε. 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας, Σκηνοθεσία: Σίμος Κακάλας, Δραματουργική επεξεργασία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Σκηνικά-Κοστούμια: Γιάννης Κατρανίτσας, Μουσική: Φώτης Σιώτας, Κίνηση: Σοφία Πάσχου, Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Γιάνναρος, Μάσκες: Μάρθα Φωκά, Βοηθός σκηνοθέτη:  Γιώργος Παύλου, Βοηθός σκηνογράφου: Σοφία Θεοδωράκη, Μακιγιάζ: Σίσσυ Πετροπούλου, Φωτογραφίες προωθητικές: Πάτροκλος Σκαφίδας, Φωτογραφίες παράστασης: Μάνος Ξηρουχάκης, Social media: Ιdeation, Γραφίστας: Γιάννης Σταματόπουλος, Trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος, Υπεύθυνη περιοδείας: Ελένη Σπετσιώτη, Διεύθυνση παραγωγής: Αναστασία Καβαλλάρη, Εκτέλεση παραγωγής: Kart Productions - Μαρία Ξανθοπουλίδου, Παραγωγή: Θεατρικά Δρώμενα Ίασμος 

ΔΙΑΝΟΜΗ: Οιδίπους: Γιάννης Στάνκογλου, Ιοκάστη: Μαριλίτα Λαμπροπούλου, Κρέων: Γιάννης Νταλιάνης, Τειρεσίας: Χρήστος Μαλάκης, Εξάγγελος: Σίμος Κακάλας, Αγγελιοφόρος: Γιώργος Αμούτζας, Υπηρέτης: Πανάγος Ιωακείμ

Χορός (αλφαβητικά): Γιώργος Αμούτζας, Μάρκος Γέττος, Πανάγος Ιωακείμ, Σίμος Κακάλας, Απόστολος Καμιτσάκης, Γιώργος Κορομπίλης, Αυγουστίνος Κούμουλος, Μαριλίτα Λαμπροπούλου, Γιώργος Λόξας, Χρήστος Μαλάκης, Γιάννης Νταλιάνης, Παύλος Παυλίδης, Γιάννης Στάνκογλου

Μουσικός επί σκηνής: Φώτης Σιώτας

Oedipus Rex - Review

" [...] Too often on the brink of disaster we find that the evil we are fighting is ourselves. The face of Oedipus is humanity itself in the mirror. Having found the culprit, he finds himself at the point where he urgently has to make a choice, even at the last moment, even having already made the greatest mistake. ", from the note by Simos Kakalas

The orchestra of Epidaurus is covered by a low wooden platform in the shape of a "Π", at the centre of which is “thymele”, the small altar,  where the Chorus of the Elders of Thebes is gathered, to beg the one who saved them from the Sphinx, to help them now that the famine has fallen on the city of Cadmus. Through Chorus, whose members are dressed in urban, dark costumes, and wearing Martha Foka's masks, which fully cover and magnify their heads, emerge the protagonists of Oedipus' story. The Chorus is the central point of reference, and the masks, like stone effigies of heads, with rough features, a visual coupling of the lines of Fotis Kontoglou's painting and iconography and Edvard Munch's designs, visually convey Simos Kakalas’ staging approach:"In this performance, seen as a ritual of purification, a group of masked elders make up the Chorus, twisting, mourning and agonizing. Through this Chorus the tragic figures of Oedipus, Jocasta, Tiresias and Creon are revealed."

The musician on stage, Fotis Siotas, who has also composed the music of the performance, is part of the dramatic representation, as the music and the speech, an amazing translation by Giorgos Blanas and the excellent dramatic adaptation by Elena Triantafyllopoulou, meet through the performers in a perfect balance. Giorgos Amoutzas (Messenger), Panagos Ioakim (Servant) and Christos Malakis (Tiresias) have extremely grounded performances that create a dramatic counterpoint to the arrogant self-confidence of Yannis Stankoglou's Oedipus, honing the irony of his words. Marilita Lampropoulou, presents a very good Jocasta, but her performance proves diminished by the ancient theatre’s scale.

In this performance of "Oedipus Rex", directed by Simos Kakalas, who also performs Exangelos, the text, the masterly translation by Giorgos Blanas, takes the lead. Especially in the interpretation of Exangelos, we witness the director's willingness to quote the suffering with “logos”, not emotion, when the words sweep the viewer emotionally as the tone of the voice remains steadily calm. The web of tragic irony that Sophocles elaborately weaves takes the lead with Blanas' translation, and the rhythm imposed by the director as well as the movement (Sophia Paschou) and the music, create a thrill of anticipation for the inevitable and in Oedipus' case, fatal. 

"Oedipus Rex", is a tragedy we love to watch and people of the arts love to study, direct, choreograph, perform. Each "Oedipus Rex" is another aspect of the myth, as each artist transcribes it through their vision. "Oedipus Rex", translated by Giorgos Blanas, directed by Simos Kakalas and with music by Fotis Siotas, is a very good performance, well worth seeing.