Μετανάααστες - Κριτική

“[...] Οι πολιτικοί και η κοινή γνώμη έχουν κατανοήσει ότι στον πλανήτη υπάρχουν περίπου 80 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν σε εμπόλεμες περιοχές οι οποίοι έχουν καταρχήν το δικαίωμα να ζητήσουν διεθνή προστασία και, ως εκ τούτου, πολιτικό άσυλο στην Ευρώπη. Τα σύνορα άρχισαν να κλείνουν, το σύμβολο του συρματοπλέγματος επανεμφανίστηκε από τα εφιαλτικά σπλάχνα της ιστορίας. Η Ευρώπη δεν ξέρει τι της συμβαίνει, δεν ξέρει τι πρέπει να κάνει, και υπάρχει μεγάλος πειρασμός να αποκηρύξουμε τις αξίες της (ελεύθερη κυκλοφορία, ανθρώπινα δικαιώματα, ανοικτή κοινωνία κ.λπ.) προκειμένου να σταματήσουμε τα εκατομμύρια των επίδοξων εξόριστων που βρίσκονται καθ' οδόν. Ερώτηση: μπορεί το θέατρο να γίνει χώρος συζήτησης για αυτά τα θέματα; Ναι, αυτή είναι η απάντησή μου και γι' αυτό ξεκίνησα αυτό το έργο, δηλαδή τη συγγραφή ενός θεατρικού έργου για τους μετανάστες. [...]” ¹

Παρακολούθησα την πρεμιέρα της παράστασης «ΜΕΤΑΝΑΑΑΑΣΤΕΣ» ή «Είμαστε πάρα πολλοί πάνω σ’αυτήν τη βάρκα» που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μετάφραση και δραματουργική επεξεργασία Έρσης Βασιλικιώτη και σκηνοθεσία της ίδιας και του Νίκου Γκεσούλη στο θέατρο Σημείο. Το έργο του Ματέι Βιζνιέκ, γραμμένο το 2016 την χρονιά που η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας έφερε το κλείσιμο των συνόρων, την ανέγερση φραχτών, τα ηλεκτροδοτούμενα συρματοπλέγματα, τις βίαιες και συχνα φονικές επαναπροωθήσεις είναι ένα θέατρο ντοκουμέντο της σύγχρονης μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρώπης. Αρκεί κανείς να διαβάσει τις αναφορές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τους Προσφυγες (European Council on Refugees) για να διαπιστώσει ότι το έργο του Βιζνιέκ μεταφέρει αυτούσια την πραγματικότητα για εκατομμύρια ανθρώπων που επιχειρούν να φύγουν, επειδή η πατρίδα “είναι μια ιδρωμένη φωνή στο αυτί σου που λέει φύγε, τρέξε μακριά μου τώρα δεν ξέρω τι έχω γίνει αλλά ξέρω ότι οπουδήποτε αλλού θα είσαι πιο ασφαλής απ΄ ό,τι εδώ”²

Το έργο είναι σπονδυλωτό, με μικρές σκηνές που μας μεταφέρουν όσα συμβαίνουν και όσους εμπλέκονται άμεσα ή και έμμεσα στις μεταναστευτικές ροές και στην επίσημη και ανεπίσημη μεταναστευτική πολιτική:το ζευγάρι που μένει σε ένα μέρος κοντά στα σύνορα, τον άντρα που θάβει τους πνιγμένους και συγκεντρώνει τα αντικείμενα τους, τον μεσάζοντα για εμπορία οργάνων, τον διακινητή που φορτώνει τους ανθρώπους πάνω στην βάρκα σαν εμπόρευμα, τον πολιτικό και τον σύμβουλο του που γράφουν μια ομιλία για το μεταναστευτικό, τις παρουσιάστριες τηλεμαρκετινγκ για αντιπροσφυγικά αντικείμενα, τους ίδιους τους μετανάστες. Οι ηθοποιοί παίζουν τους ρόλους τους όλοι ανεξαιρέτως με εντιμότητα και σεβασμό, εγείρουν συναισθήματα μέσα από τις ειλικρινείς τους ερμηνείες και προτάσσουν την ουσιαστική επικοινωνία του έργου του Βιζνιέκ.

Η σκηνοθεσία υποστηρίζει έναν σφιχτό ρυθμό μεταξύ των ιστοριών, επιτρέποντας την ομαλή ροή από την μια στην άλλη με σχεδόν κινηματογραφική αίσθηση. Η σκηνογραφία είναι ευφυής, με τις δύο ανισόπεδες λωρίδες πάνω στην σκηνή που φέρνουν συνειρμικά την εικόνα δρόμου, αλλά και τα κύματα. Συνδυαστικά η σκηνογραφία, μαζί με τις προβολές και τους φωτισμούς δίνει το στίγμα του έργου λιτά και ουσιαστικά ενώ κάποιες εικόνες/φωτογραφίες αναδεικνύουν την διαχρονικότητα της μετακίνησης και μετανάστευσης των ανθρώπων. Η μουσική σε συνδυασμό με τα χορωδιακά μέρη επιβάλλει τρόπον τινά την συγκίνηση, αν και νομίζω ότι το έργο διατηρεί μια ψύχραιμη και αντικειμενική οπτική χωρίς να επιδιώκει να διατυπώσει μια συγκεκριμένη τάση άλλα προβάλλοντας τα τεκταινόμενα ως έχουν. 

Ο Ματέι Βιζνιέκ έχει γίνει ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό θέατρο μετά την παράσταση “Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα” και όχι άδικα. Η παράσταση “Μετανάααστες” είναι μια πολύ καλή παράσταση με εξαιρετικούς συντελεστές που δεν μασάει τα λόγια της για την πολιτική και κοινωνική αναλγησία, τον απανθρωπισμό των μεταναστών και την εθελούσια απάρνηση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 

¹NOTE D’INTENTION de Matéi Visniec (μετάφραση από την γράφουσα) 

² "Πατρίδα", ποίημα της Warsan Shire

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Συγγραφέας: ΜΑΤΕΪ ΒΙΖΝΙΕΚ

Μετάφραση-Δραματουργική Επεξεργασία: ΕΡΣΗ ΒΑΣΙΛΙΚΙΩΤΗ

Σκηνοθεσία: ΕΡΣΗ ΒΑΣΙΛΙΚΙΩΤΗ – ΝΙΚΟΣ ΓΚΕΣΟΥΛΗΣ

Video Art: ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΟΥΣΙΟΠΟΥΛΟΣ

Μουσική: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΙΜΑΛΗΣ (razastarr)

Σκηνογραφία -  Ενδυματολογία – Φωτογραφίες Πρόβας: ΜΑΤΙΝΑ ΓΕΩΡΓΑ

Κινησιολογία: ΝΑΤΑΛΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ

Σχεδιασμός Φωτισμών: ΓΙΕΛΕΝΑ ΓΚΑΓΚΙΤΣ

Δημιουργία Αφίσας: ΚΩΣΤΑΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ

Επικοινωνία: Καλλ. Εταιρεία CALD/Le Canard qui Parle

Παραγωγή: ΜΑΝΤΑΜ ΣΑΡΔΑΜ (FB: Μαντάμ Σαρδάμ, IG: @madamsardam)

Παίζουν οι ηθοποιοί (με αλφαβητική σειρά): ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΚΕΣΟΥΛΗ, ΗΛΙΑΣ ΓΚΟΓΙΑΝΝΟΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ, ΑΝΤΑ ΚΟΥΓΙΑ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΕΠΟΥΡΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΣΣΑΡΗΣ, ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ, ΣΑΚΗΣ ΣΙΟΥΤΗΣ, ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΤΡΑΓΚΑΝΤΟΥΝΑ, EBINA WALSH

Συμμετέχουν: ΔΑΝΑΗ ΔΗΜΗΤΡΕΛΗ, ΤΑΣΟΣ ΛΙΟΔΑΚΗΣ, ΕΥΗ ΜΑΣΙΑΛΑ, ΦΑΝΗ ΠΡΟΒΗ, ΑΛΕΚΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ, ΟΛΓΑ ΦΩΤΙΟΥ ΚΑΙ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΛΙΟΔΑΚΗΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Από: 25/04/25 ως 01/06/25

Κάθε Παρασκευή και Σάββατο 21.00, Κάθε Κυριακή 20.00

Τιμές Εισιτηρίων: γενική είσοδος 16 ευρώ, 10 ευρώ άνω των 65, άνεργοι, φοιτητές και γκρουπ άνω των 10 ατόμων, 5 ευρώ ατέλειες ΣΕΗ

Link Κρατήσεων: more.com

Προσφορά προπώλησης: 10 ευρώ έως 23/4

Διάρκεια Παράστασης: 90 λεπτά 

*Ευχαριστούμε το Γηροκομείο Αθηνών, όπως και τον Παναγιώτη Γεροδήμο για την πολύτιμη βοήθεια στην υλοποίηση της παράστασης

Η παράσταση «Μετανάααστες» πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού / With the financial support of the Ministry of Culture