Γυναικείες Ιστορίες - Κριτική

Η Αννέτα, η Ασήμω, η Μαριγώ, η Κατινάρα και ο Γιώργης, τραγουδούν, θυμούνται, διηγούνται, αφηγούνται, συγχωρούν, ζουν και σβήνουν σαν τα γράμματα ενός χειρόγραφου όταν δακρύζεις διαβάζοντας το.. 

Ο Γιώργης Μασσαβέτας έγραψε το βιβλίο «Γυναικείες Ιστορίες» που περιλαμβάνει 16 βιογραφικά διηγήματα, τα οποία μεταφέρονται στο θέατρο σε μια ενιαία παράσταση, σε θεατρική διασκευή – σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά. Από το 1944 έως το 1974, οι πρωταγωνίστριες των διηγημάτων, ξετυλίγουν το νήμα της ζωής τους, ταυτόχρονα φωτίζουν την καθημερινότητα και σπαράγματα ιστορίας της Μεταπολεμικής Ελλάδας. Υπάρχει η Ιστορία που την διαβάζουμε στα αρχεία, στα βιβλία, στο σχολείο κι υπάρχει και η βιωμένη Ιστορία, που γίνεται ιστορίες. Η παράσταση του Καρατζιά είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που την παίρνεις στα χέρια και θυμάσαι, τότε ανάμεσα στα καθημερινά – το φαί, το σχολείο, τις βόλτες – κι εκείνα που σου άλλαζαν την ζωή, μικρά και μεγάλα. Η Ιστορία χωνιάζει στις ιστορίες των γυναικών, σαν την σκόνη στα ανάγλυφα ξυλόγλυπτα των οικοσκευών. 

Η Μαρία Γράμψα είναι μια συγκλονιστική Αννέτα, με το αγέρωχο και το άφοβο και το τίμιο στοιχείο μιας γυναίκας που ανέστησε παιδιά, δούλεψε σκληρά κι όμως η τρυφερότητα της ξεχειλίζει. Η Χριστίνα Σαμπανίκου, σε ένα κόντρα ρόλο απ’ ότι μας έχει συνηθίσει έως τώρα, προσφέρει στην Ασήμω την αγιότητα που της προσάψαν για τα θάματα της Παναγιάς που της τα λέει και τα γράφει! Η Κική Μαυρίδου στον ρόλο της Μαριγώς, αυτής της γυναίκας που αν και αδικημένη, δεν παύει να πιστεύει και να ανοίγει την αγκαλιά της στον Γιώργη και σ’ όλο τον κόσμο που έχει ανάγκη, δίνει την αξιοπρέπεια που της αρμόζει. 

Η Φανή Παλιούρα, στον σκαμπρόζικο ρόλο της Κατινάρας, έχει την λάμψη των γυναικών που ξέρουν πως να ζουν. Ο Δημήτρης Καρατζιάς στον ρόλο του Γιώργη, είναι εμφανώς συγκινημένος, αν και μετέχει ρόλου αφηγητή, φλερτάρει με ένα δραματικό σχολιασμό κυρίως σωματικό – η έκφραση του προσώπου αλλά και η στάση του σώματος του - ενώ παραδίνεται σχεδόν αμαχητί στον ειρμό της γραφής του Μασσαβέτα. 

Το σκηνικό (Γιώργος Λιντζέρης) είναι ένα κουτί γεμάτο φωτογραφίες, κι οι ηρωίδες του βιβλίου σαν να ξεπαγώνουν από τις πόζες για να διηγηθούν μια ιστορία. Η πρωτότυπη μουσική του Μάνου Αντωνιάδη σε συνδυασμό με την ερμηνεία των ηθοποιών – προεξαρχούσης της Μαρίας Γράμψα, που υπογράφει και την μουσική διδασκαλία των παραδοσιακών τραγουδιών – δίνει το στίγμα αυτής της παράστασης, και νομίζω ότι συνομιλεί με το έθος του βιβλίου του Μασσαβέτα. Οι γυναίκες κάθονται «σιμά» η μια στην άλλη, σαν σε πεζούλα το απόβραδο, και πλέκουν βελονάκι, καθαρίζουν φασολάκια, κοιτάνε το φλυτζάνι, αναπολούν και αναθαρρούν. Οι φωτισμοί έχουν ελάχιστες εναλλαγές, η σημαντικότερη είναι στο τέλος της Αννέτας, αυτή η σκηνή, σαν σε άχλη από όνειρο, μιας γυναίκας που κάπου κάπως θυμίζει τις γυναίκες που μας μεγάλωσαν και μεγαλώσαμε μαζί τους φέρνει αυτό το τρέμουλο στο χείλος, μιας απώλειας που γεμίζει γλυκόπικρο πόνο την ψυχή μας. 

Η παράσταση «Γυναικείες Ιστορίες» μιλά για τα πέτρινα χρόνια της Μεταπολεμικής Ελλάδας. Μιας χώρας με έντονες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές, γεμάτη τραύματα και πληγές: Μεταξάς, Κατοχή, Δεκεμβριανά, Εμφύλιος, Δικτατορία και μέσα στην δίνη των γεγονότων οι γυναίκες ήταν εκεί, σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία που οι ίδιες τρέφαν τους άντρες της. Δυνατές και απαλές συγχρόνως, μαχήτριες της Ζωής με ζήτα κεφαλαίο, γιατί δεν πάλευαν για ένα κομμάτι ψωμί αλλά για το τραγούδι και το γέλιο. Στην παράσταση «Γυναικείες Ιστορίες» το γέλιο σμίγει με το δάκρυ, αλλά είναι λυτρωτικό να θυμάσαι. 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ :

Συγγραφέας: Γιώργης Μασσαβέτας, Δραματουργική επεξεργασία - Θεατρική διασκευή - Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς, Πρωτότυπη μουσική / Τραγούδια έναρξης και τέλους (στίχοι-μουσική): Μάνος Αντωνιάδης, Παραδοσιακά τραγούδια ερμηνεία: Μαρία Γράμψα, Διδασκαλία τραγουδιών: Μάνος Αντωνιάδης – Μαρία Γράμψα, Σκηνικά - Κοστούμια: Γιώργος Λιντζέρης, Βοηθός σκηνογράφου: Ανθή Βελουδογιάννη Παρασκευά, Σχεδιασμός Φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας, Βοηθοί Φωτιστή: Χριστίνα Φυλακτοπούλου / Θοδωρής Μαργαρίτης, Επιμέλεια κίνησης : Έλιο Φοίβος Μπέϊκο, Σύμβουλος Δραματουργίας: Λεωνίδας Παπαδόπουλος, Βοηθός Σκηνοθέτη: Βαγγέλης Λάσκαρης, Β' Βοηθός Σκηνοθέτη: Αλεξάνδρα Γαϊδατζή, Κινηματογραφιστής - μοντέρ / trailer παράστασης: Στέφανος Κοσμίδης (ORKI)

Αφίσα Παράστασης: Γιάννης Κεντρωτάς, Τεχνικός Ήχου & Φώτων - Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου, Διεύθυνση Παραγωγής: Δήμητρα Γεωργοπούλου

Παραγωγή: Καλλιτεχνικές Επιχειρήσεις Ε. Αντωνιάδης & ΣΙΑ ΟΕ / VAULT Theatre Plus

Παίζουν (αλφαβητικά): Μαρία Γράμψα, Δημήτρης Καρατζιάς, Κική Μαυρίδου, Φανή Παλιούρα, Χριστίνα Σαμπανίκου.

*Ευχαριστούμε τους Γιώργο Νικολαΐδη και Αλέξανδρο Λύκο για τις κομμώσεις των ηθοποιών.

* Η παράσταση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.