Τα Παιδιά Του Ήλιου - Κριτική

Κατεβαίνοντας τα σκαλιά στο «υπόγειο του Κουν» δεν μπορεί παρά να νιώθεις δέος για τα έργα και τους ανθρώπους που πέρασαν από εκεί. Με ένα τέτοιο αίσθημα ξεκίνησε και η δική μου κατάβαση πριν λίγο καιρό για να παρακολουθήσω το έργο «Τα παιδιά του ήλιου» του Μαξίμ Γκόρκι σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη.

Ένα πολιτικά στρατευμένο αλλά τελικά διαχρονικό έργο που ο συγγραφέας του έγραψε σε λίγες μόνο μέρες στην φυλακή οπού και ήταν κρατούμενος μετά την ανεπιτυχή Ρωσική επανάσταση του 1905.

Το υπόγειο αποδείχθηκε ιδανικός χώρος για τον σκηνοθέτη Νίκο Μαστοράκη και τον σκηνογράφο Βασίλη Παπατσαρούχα για το στήσιμο ενός σκηνικού εγκλεισμού όπως αυτό που βιώνουν οι ήρωες του έργου. Ένας εγκλεισμός τόσο πραγματικός, λόγω της επιδημίας χολέρας που μαίνεται έξω από την προστασία του σπιτιού τους, όσο και φανταστικός, αφού οι πρωταγωνιστές μοιάζουν αναπόδραστα παγιδευμένοι στον μικρόκοσμό των επιθυμιών και των ονείρων τους, αγνοώντας άλλοι ηθελημένα και άλλοι από ανικανότητα τον πραγματικό κόσμο και τα προβλήματά του.  

Το σπίτι όπου ιδιοκτήτες και επισκέπτες ζουν το καθημερινό δράμα τους, μοιάζει υπό επισκευή ή και υπό κατάρρευση.  Ένας τοίχος το βάψιμο του οποίου δεν ολοκληρώνεται σχεδόν ποτέ, ένα μεγάλο τραπέζι με βουνό τα ελάχιστα κατανοητά βιβλία και τα σύνεργα της επιστήμης που μόνη χρησιμότητα έχουν να αποδεικνύουν την ατέλεια του χειριστή τους. Χώρος για τα βασικά της ζωής, όπως μια καρτέλα αυγά ή τα φλιτζάνια με το τσάι δεν υπάρχει όπως ακριβώς και στο μυαλό των μεγαλοαστών πρωταγωνιστών δεν υπάρχει χώρος για πρακτική σκέψη. Καθίσματα υπάρχουν για να φιλοξενούν τα σώματα που αμήχανα αλλάζουν θέσεις αδυνατώντας να νοιώσουν βολικά στο ίδιο τους το σπίτι. Το φορητό μπάρ αν και ξεχαρβαλωμένο είναι βέβαια γεμάτο. Άλλωστε πάντα ήταν ιδανικός σύντροφος των ατέρμονων σκέψεων το αλκοόλ. 

Κυρίαρχο όμως στοιχείο του χώρου δεν είναι άλλο, κατά την γνώμη μου, από το χοντρό πλαστικό με το οποίο είναι καλυμμένο ολόκληρο το δάπεδο της σκηνής. Πλαστικό που μου έφερε αμέσως στο μυαλό σκηνές από κινηματογραφικές ταινίες όπου αντίστοιχα υλικά στρώνονται σε έναν χώρο για να μην λερωθεί αυτός από τα αίματα του μελλοθάνατου. Γιατί και οι πρωταγωνιστές μας είναι ακριβώς αυτό.  Μελλοθάνατοι που είναι τόσο πολύ απορροφημένοι από τα δικά τους εσωτερικά μικροπροβλήματα που δεν βλέπουν τον κίνδυνο που ετοιμάζεται να τους σαρώσει από μια κοινωνία που βράζει. Η μόνη που δείχνει να καταλαβαίνει είναι η πιστή τους υπηρέτρια που ως άλλη Κασσάνδρα είναι καταδικασμένη να ψυχανεμίζεται την αλήθεια αλλά να μη την πιστεύει κανείς. Οι ήρωες του έργου πατούν πάνω στο χοντρό πλαστικό που καλύπτει το δάπεδο χωρίς να γνωρίζουν πως προορίζεται να παραλάβει τα πτώματά τους, όπως αντίστοιχα οι ήρωες του Βυσσινόκηπου ζούσαν στην δική τους αριστοκρατική άγνοια στο έργο του Τσέχωφ.    

Πέρα από τον χώρο εξαιρετικοί υπήρξαν και οι πρωταγωνιστές που ο καθένας από αυτούς απέδωσε τα απαιτούμενα στοιχεία των χαρακτήρων. Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω την αφελή προσωπικότητα της Μελάνια που όπως την παρουσιάζει η Φωνεινή Μπαξεβάνη είναι υποδειγματική, την εξαιρετική Κωνσταντίνα Τάκαλου ως μισότρελη πονεμένη Ελίζα μονίμως σε κατάσταση πολιορκίας τόσο από τον Μπάρις (που εγώ είδα από τον άψογο Μάκη Παπαδημητρίου) όσο και από τους δικούς της δαίμονες. Φυσικά δεν θα πρέπει να ξεχάσω τον Χάρη Φραγκούλη που δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας ως ο αλαφροΐσκιωτος επιστήμονας Πάβελ, ο περισσότερα χαμένος από όλους τους πρωταγωνιστές στον δικό του κόσμο. 

Για λίγες ακόμα παραστάσεις μέχρι και την Κυριακή 14 του μήνα τα παιδιά του ήλιου θα αναζητούν στο Θέατρο Τέχνης έναν καινούριο, φωτεινό, δίκαιο κόσμο για το αύριο αγνοώντας το ζοφερό σκοτεινό σήμερα που ετοιμάζεται να τους κατασπαράξει. Εσείς δεν έχετε παρά να παρακολουθήσετε το δράμα τους από την «ασφάλεια» των καθισμάτων σας.    

Info Παράστασης